Albanski kongres u Trstu

Albanski kongres u Trstu

Delegati na kongresu
Vrsta	Kongres
Izrađen	27. 2. – 6. 3. 1913
Lokacija	Trst
Potpisnici	Austro-Ugarska Treća Francuska Republika Ujedinjeno Kraljevstvo Velike Britanije i Irske Kraljevina Italija Njemačko Carstvo Ruska Imperija

Albanski kongres u Trstu (albanski: Kongresi Shqiptar i Triestës) je bio kongres Albanaca održan u Trstu, Austro-Ugarska u periodu od 27. februara do 6. marta 1913. u organizaciji Faika Konice i Sotira Kolea^[1][2] sa snažnom podrškom austrijskih vlasti.

Privremena vlada Albanije poslala je Krista Meksija kao svog izaslanika na albanski kongres u Trstu.^[3] Baron Franz Nopcsa, koji je učestvovao u radu kongresa, objavio je svoje bilješke o kongresu koje su postale od posebnog historijskog interesa.^[4] Učesnici kongresa bili su Fan Noli, Albert Ghica, baron Juan Pedro Aladro Kastriota, Nikola Ivanaj,^[5] Giuseppe Schirò,^[6] i Terenzio Tocci.^[7] Sve albanske kolonije su poslale svoje delegate iz SAD, Rumunije, Bugarske, Egipta, Italije, Trsta. Zajednica Arbëreshë je također bila prisutna, dovodeći sa sobom Marchese D'Auletta i njegove sinove. Hil Mosi je izabran za predsjedavajućeg Kongresa, Faik Konitza i Derviš Hima za potpredsjedavajuće, Fazil Toptani i Pandeli Evangjeli za sekretare.^[6] Marchese d'Auletta, jedan od glavnih kandidata za albanski tron, izabran je za „počasnog predsjednika“ kongresa.^[8] Kongres je priznao privremenu vladu koju je uspostavio Ismail Qemal beg Vlora i raspravljao o različitim kandidatima za upražnjeni tron. Među kandidatima o kojima se tada razgovaralo bili su Ferdinand François Bourbon Orléans-Montpensier iz Francuske, Albert Ghika iz Rumunije, Wilhelm Karl, vojvoda od Uraha iz Württemberga, egipatski princ Ahmed Fuad i španski plemić Juan Pedro Aladro Castrioti porijeklom iz Castriota, bio je sin Markeze Castriote (D'Auletta) iz Napulja. Baron Nopza je također predložen za prijesto. Austro-Ugarska je promovisala kongres, posebno kako bi osigurala izbor princa po svom izboru.^[9]

Razgovarano je i o situaciji Aromuna u Albaniji. Aromuni su posebno tražili uspostavljanje autonomnog kantona unutar Albanije. Predloženo je na simuliranoj Londonskoj konferenciji 1912–1913 da se sve zemlje nastanjene Aromunima na Balkanu daju Albaniji da ih se zaštiti od grčke i srpske asimilacije. Međutim, to se nije dogodilo, a Aromunima nije dat autonomni kanton u Albaniji jer nisu živjeli u kompaktnim područjima unutar ove neproširene albanske države.^[10]

1. ^ Mano, Nini (3. 7. 2010). "Sotir Kolea, dhunimi i një patrioti (pas vdekjes)". Gazeta Shqip. Arhivirano s originala, 3. 10. 2011. Pristupljeno 5. 7. 2011.
2. ^ Elsie, Robert. "Albanian Voices, 1962 – Fan Noli". Robert Elsie's personal website. Arhivirano s originala, 16. 4. 2011. Pristupljeno 21. 1. 2011. Congress of Trieste which was organized by his friend and rival Faik bey Konitza
3. ^ Elsie, Robert (1999). "The Viennese Scholar Who Almost Became King of Albania: Baron Franz Nopcsa and His Contribution to Albanian Studies". East European Quarterly. 33. ISSN 0012-8449.
4. ^ Nopcsa, Franz. "The Congress of Trieste". Robert Elsie. Arhivirano s originala, 23. 7. 2011. Pristupljeno 1. 3. 2011.
5. ^ Nopcsa, Franz. "The Congress of Trieste". Robert Elsie. Arhivirano s originala, 23. 7. 2011. Pristupljeno 1. 3. 2011. Nikolla Ivanaj, who endeavoured unsuccessfully to challenge the authority of the chairman simply in order to draw attention to himself.
6. ^ ^{a b} Greška kod citiranja: Nevaljana oznaka <ref>; nije naveden tekst za reference s imenom shipkovica
7. ^ Elsie, Robert (2004), Historical dictionary of Albania, Lanham, Md.: Scarecrow Press, str. 445, ISBN 978-0-8108-4872-6, OCLC 52347600, Tocci Torenzio....he took part in the Congress of Trieste
8. ^ Fan Noli, Kostandin Chekrezi, ured. (1818), Kalendari i Vatrës i motit 1918 [Vatra's calendar of year 1918] (jezik: albanski), Boston, MA: Vatra, str. 26, ...kryetar i nderit Markisi Auleta Kastrioti...
9. ^ Robert Elsie (2010), Historical Dictionary of Albania, Historical Dictionaries of Europe, 75 (2 izd.), The Scarecrow Press, Inc., str. 89–90, ISBN 978-0-8108-6188-6
10. ^ Meta, Beqir (2009). "Pakica etno-kulturore vllehe në vitet 1912-1920". Studime Historike (jezik: albanski) (1–2): 57–76. Arhivirano s originala, 28. 4. 2023. Pristupljeno 30. 4. 2023.